ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ Κ. ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ «ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΡΗΓΜΑ – Η ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»
(έγινε προβολή της ομιλίας απο ψηφιακό δίσκο)
Αγαπητέ Κώστα, Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Λυπάμαι ειλικρινά που δεν βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας όπως προβλεπόταν ώστε να συμμετέχω ζωντανά στην παρουσίαση του νέου και σημαντικού αυτού βιβλίου.
Η απουσία μου οφείλετε στην υποχρέωσή μου να συμμετέχω στην συνάντηση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ με τον Bill Gαtes που επισκέπτεται σήμερα την Αθήνα.,για να συζητήσει τις εξελίξεις και τους κλυδωνισμούς στο διεθνές οικονομικό και πολιτικό σύστημα, τον ρόλο και τις ευθύνες των μεγάλων υπερεθνικών επιχειρήσεων και την μεγάλη πρόκληση της καταπολέμησης της φτώχειας, όπως γνωρίζουμε ο Bill Gates ηγείται ενός ιδρύματος για την καταπολέμησης της φτώχειας.
Αν και δεν βρίσκομαι μαζί σας , θέλω να μοιραστώ έστω και έμμεσα μ΄αυτό τον τρόπο κάποιες σκέψεις που γεννήθηκαν μέσα μου από την ανάγνωση του σημαντικού αυτού πονήματος . Ενός βιβλίου που παρουσιάζει με γλαφυρό τρόπο μια συνολική και συνεκτική θεώρηση όχι μόνο της αποδιάρθρωσης του παγκόσμιου συστήματος διακυβέρνησης και της αποδομητικής δυναμικής στις διεθνείς σχέσεις αλλά και της αύξησης της συστημικής αστάθειας, τόσο σε διεθνές όσο και σε τοπικό επίπεδο.
Όπως γίνεται μ΄ ένα μεγάλο σεισμό, ένα ρήγμα προκαλεί το άλλο: έτσι κατά τον Βεργόπουλο το γεωπολιτικό ρήγμα συνδέεται άμεσα με το οικονομικό, το οικολογικό, το πολιτισμικό και το ρήγμα εργασίας δηλ. την ανασφάλεια και το φόβο που διακατέχει νέους και εργαζόμενους λόγω της μείωσης της απασχόλησης της εφήμερης εργασίας, της εργασιακής προσωρινότητας και των αβέβαιων προοπτικών. Όπως επισημαίνει ο Βεργόπουλος, το σύστημα της τελευταίας εικοσαετίας, υπό τις σημαίες του νεοφιλελευθερισμού και της παγκοσμιοποίησης με την ευρεία ανακατανομή του πλούτου και των ευκαιριών υπέρ των κατόχων του κεφαλαίου, ιδιαίτερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο τις τοπικές κοινωνίες, και εκτρέφει τη βία την επιθετικότητα, τον εθνικισμό, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και την καταστολή. Τα φαινόμενα αυτά δεν αποτελούν κατά τον συγγραφέα εκφάνσεις της σύγκρουσης πολιτισμών αλλά αποτελέσματα συνειδητών επιλογών πολιτικής.
Το βασικό συμπέρασμα του Βεργόπουλου είναι ότι το θεώρημα της παγκοσμιοποίησης, υπό τη νεοφιλελεύθερη εκδοχή του, και οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στο όνομα αυτού του υποδείγματος οδήγησαν μαθηματικά στην κατάργηση της κοινωνικής συνοχής και στην αποδόμηση των κοινωνιών και όχι στην ανασυγκρότηση και αναπροσαρμογή τους.
Καθοριστική ευθύνη για την δημιουργία των πολλαπλών ρηγμάτων και της νέας παγκόσμιας αταξίας αποτελεί η μεγάλη στροφή της Αμερικανικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια: η υπερχρέωσή της λόγω των μεγάλων ελλειμμάτων της η απορρόφηση από τις ΗΠΑ ολοένα και περισσότερων κεφαλαίων από το διεθνές απόθεμα αποταμιεύσεων, η διολίσθηση του Αμερικανικού πιστωτικού συστήματος σ΄ ένα σύστημα υψηλότατου κινδύνου και επισφάλειας η αδυναμία των νομισματικών αρχών να ελέγξουν αποτελεσματικά την « άλογη ευωχία» που κυριάρχησε.
Η γενικευμένη φούσκα της υπερχρέωσης της οικονομίας τροφοδοτεί κατά τον Βεργόπουλο την συνεχιζόμενη δυναμική της Αμερικανικής αποστασίας και αποσύνδεσης από τον υπόλοιπο πλανήτη καθώς και την αποδόμηση του διεθνούς συστήματος.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια του βιβλίου είναι το 9ο που αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή ολιγωρία δηλαδή την παντελή αδράνεια των Εθνικών Κυβερνήσεων τόσο σε Εθνικό, όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός μείζονος ελλείμματος στην Ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική.
Το έλλειμμα αυτό κατά τον Βεργόπουλο αποδίδεται μεν στην ανάγκη Ευρωπαϊκής σύγκλισης και συντονισμού, στην πραγματικότητα όμως απορρέει από τη συμμόρφωση των Κυβερνήσεων, συντηρητικών και προοδευτικών με τις φιλελεύθερες οικονομικές επιλογές.
Κατά τον συγγραφέα αυτά τα δύο παγκοσμιοποίηση και η Ευρωπαϊκή σύγκλιση λειτούργησαν ως ψευδεπίγραφα άλλοθι για δήθεν τέλος του κράτους-έθνους ενώ στην πραγματικότητα το κράτος- έθνος αποτελεί τον ουσιαστικό διαμεσολαβητικό μηχανισμό με τον οποίο διασφαλίζεται η διεθνής τάξη στο εσωτερικό κάθε χώρας και κατοχυρώνονται οι ατομικές ελευθερίες αλλά και τα κοινωνικά δικαιώματα.
Προσωπικά συμφωνώ με τα περισσότερα σημεία της διεισδυτικής θεώρησης και ανάλυσης του Βεργόπουλου. Πιστεύω ότι το βιβλίο αυτό είναι πολύτιμο βοήθημα για όλους όσου ανησυχούν για την πορεία των πραγμάτων, την κρίση αξιών, την ανασφάλεια που διακατέχει το σύνολο της κοινωνίας τις αμφίβολες προοπτικές της χώρας του, της Ευρώπης και του κόσμου.
Ταυτόχρονα είναι ένα αισιόδοξο βιβλίο. Μέσα από τις γραμμές του προβάλλουν οι εναλλακτικές προτάσεις και η διέξοδος που τελικά βρίσκεται στα χέρια μας:
-Η ανάγκη συνολικής ανατροπής της οικονομικής πολιτικής των ΗΠΑ.
-Η ανάγκη άμβλυνσης των παγκόσμιων ανισορροπιών μέσω πιο ευέλικτων συναλλαγματικών ισοτιμιών.
-Η ανάγκη προώθησης πολιτικών στήριξης της εργασίας έναντι του κεφαλαίου
-Η ανάγκη θεώρησης των κοινωνικών δαπανών ως παραγωγικών και αναπτυξιακών
-Η ανάγκη άμβλυνσης των ανισοτήτων μέσω ενεργών πολιτικών αναδιανομής σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
-Η ανάγκη σύναψης ενός οικουμενικού κοινωνικού συμβολαίου
Η αποδόμηση του σύγχρονου κόσμου δεν είναι αδήριτη ιστορική αναγκαιότητα ή επακόλουθο της παγκοσμιοποίησης.
Μπορεί να ανατραπεί μέσα από τα κοινωνικά κινήματα και την πολιτική πράξη.
Αυτό θα ήταν το μήνυμα του τελευταίου κεφαλαίου που απουσιάζει από το βιβλίο – που ο Κώστας αφήνει να το συμπληρώσει ο κάθε αναγνώστης.- αυτό προσδιορίζει και το ρήγμα που πρέπει τελικά να υπερπηδήσουμε : το ρήγμα που χωρίζει την ανάλυση από την δράση.
Leave a Reply