Συνέντευξη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του MEGA
Στο δημοσιογράφο Ν. Στραβελάκη. Συμμετέχει και ο κ. Ν. Μηταράκης, Αναπληρωτής Τομεάρχης Οικονομίας της Νέας Δημοκρατίας
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Καλησπερίζουμε την κα Λούκα Κατσέλη, τη Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ και πρώην Υπουργό Οικονομίας και θα ζητήσω από σας ένα πρώτο σχόλιο, ενώ στη συνέχεια θα βάλουμε στη συζήτηση και τον κ. Μηταράκη, τον Αναπληρωτή Τομεάρχη Οικονομίας της Νέας Δημοκρατίας.
Κυρία Κατσέλη λοιπόν θα ζητήσω από σας ένα πρώτο σχόλιο με βάση τα δεδομένα που έχουμε. Καλησπέρα και σε σας κ. Μηταράκη.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Καλησπέρα. Ευχαριστώ για την πρόσκληση.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Καλησπέρα σας κ. Στραβελάκη. Καλησπέρα σε όλους.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Θα ζητήσω λοιπόν ένα πρώτο σχόλιο με βάση τα δεδομένα που έχουμε έως τώρα.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Νομίζω ότι ζούμε ιστορικές στιγμές, με ιστορικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου Κορυφής. Επιτέλους οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν καθίσει στο τραπέζι και παίρνουν αποφάσεις, και αυτό είναι το πρώτο θετικό μήνυμα της σημερινής ημέρας, ότι μετά από πολλούς μήνες παλινωδιών και κακοφωνίας υπάρχει, και θα υπάρξει, είμαι σχεδόν σίγουρη, μία ομόφωνη απόφαση όλων των ευρωπαϊκών θεσμών. Αυτό είναι το πρώτο θετικό μήνυμα.
Επειδή άκουσα προσεκτικά αυτά που λέγατε, νομίζω ότι αυτό που είπε ο κ. Τσίμας είναι σωστό. Αυτό που θα θεωρηθεί ως θετική εξέλιξη είναι το ακόλουθο. Να υπάρξει μια απόφαση όπου θα επιφέρει μια απομείωση του χρέους. Και τι σημαίνει αυτό; Να έχουμε τοκοχρεολύσια τα επόμενα χρόνια που θα είναι συμβατά με τις αντοχές της οικονομίας μας.
Δεύτερον, να γίνει με τέτοιον τρόπο ώστε να διασφαλιστεί η αξιοπιστία της χώρας και ότι θα μπορούμε να βγούμε στις αγορές το συντομότερο δυνατό. Τρίτον, ακόμα πιο σημαντικό, ότι ο τρόπος αυτός θα κατοχυρώσει, θα διασφαλίσει τη ρευστότητα των τραπεζών μας και τέλος, ότι θα δοθεί ρευστότητα στην οικονομία γι’ αυτό το μεσοδιάστημα έτσι ώστε με ένα νέο δάνειο να μην αντιμετωπίσουμε προβλήματα.
Π. ΤΣΙΜΑΣ: Ακόμη κι αν γίνουν όπως τα λέτε κα Κατσέλη…
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Πιστεύω ότι από αυτά που άκουσα προς αυτή την κατεύθυνση πηγαίνουμε και έτσι είμαι συγκρατημένα αισιόδοξη ότι οι σημερινές αποφάσεις πραγματικά θα σημάνουν μια καινούργια φάση στο ελληνικό δράμα.
Π. ΤΣΙΜΑΣ: Ακόμη κι αν είναι έτσι, ακόμη κι αν πάρουμε το καλύτερο σενάριο, αυτά όλα στην άλλη πλευρά της ζυγαριάς έχουν ένα στίγμα το οποίο μπαίνει σήμερα, θα μπει μάλλον σήμερα, αύριο στη χώρα αυτή. Θα είναι μια χώρα που έχει κάνει επιλεκτική χρεοκοπία, selective default, και αυτό είναι ένα στίγμα που – επειδή έχετε εμπειρία διεθνούς οικονομικής ζωής – δεν φεύγει, σε συνοδεύει δια βίου.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Κύριε Τσίμα, εγώ προσωπικά δεν θα έπαιζα με τις λέξεις. Ανεξάρτητα από το τι θα πουν οι οίκοι αξιολόγησης, αυτό που έχει σημασία είναι αν διασφαλίζεται η ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας και των τραπεζών. Απ’ ό,τι φαίνεται…
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Ναι κα Κατσέλη, επί του πρακτέου είναι αυτό που λέτε και έχετε δίκιο.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Επί του πρακτέου.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Επί του πρακτέου, αλλά επί της ουσίας έχει δίκιο ο Παύλος.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Όχι, δεν είναι επί της ουσίας.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Καλώς ή κακώς η χώρα μας παίρνει ένα στίγμα σήμερα, ίσως όχι δια βίου που λέει ο Παύλος, δηλαδή στους αιώνες, αλλά για μια δεκαετία – δεκαπενταετία θα μας κυνηγάει.
Π. ΤΣΙΜΑΣ: Στα βιβλία των οικονομολόγων θα αναφέρεται.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Θα είμαστε μία χώρα, η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που περνά σε αυτή την κατάσταση.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Θα σας έλεγα ότι το στίγμα το έχουμε ήδη δυστυχώς υποστεί.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Ναι, εν μέρει το έχουμε υποστεί.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Το έχουμε υποστεί, όντας μια χώρα, όπως εσείς είπατε προ ολίγου, υπερχρεωμένη, μία χώρα υπό επιτήρηση, μία χώρα η οποία βρίσκεται καθημερινά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Πιστεύω ότι εάν είμαστε μια χώρα στην οποία το μήνυμα που θα βγει αύριο είναι ότι έχει διασφαλιστεί η ρευστότητα και η απομείωση του χρέους της με ένα συντονισμένο τρόπο έτσι ώστε να μπορούμε να βγούμε στις αγορές μετά από λίγα χρόνια και ταυτόχρονα να έχουμε τοκοχρεολύσια που να είναι συμβατά, που να μας απελευθερώνουν πόρους για να τα ρίξουμε στην ανάπτυξη του τόπου μας, αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από το αν κάποιοι οίκοι αξιολόγησης θεωρήσουν…
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Το αφήνω αυτό. Είναι και ένα άλλο όμως τώρα, ότι αυτά όλα που συμβαίνουν στην Ευρώπη είναι μία ομολογία ότι ό,τι επιχειρήθηκε έως τώρα απέτυχε, διότι εδώ δεν προέκυψαν σήμερα τα προβλήματα ούτε χθες. Έχουν προκύψει εδώ και είκοσι μήνες.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Κύριε Πρετεντέρη έχετε δίκιο.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Και αυτή τη στιγμή ομολογούν οι Ευρωπαίοι, γιατί δεν απέτυχε μόνο η ελληνική κυβέρνηση, και οι Ευρωπαίοι επιτηρητές μας απέτυχαν μαζί μας, διότι εδώ και 18 μήνες δεν καταφέρανε να ελέγξουν το πρόβλημα και πάμε πάλι τελευταία στιγμή στις Βρυξέλλες, πάλι να πάρουμε αποφάσεις για το ίδιο θέμα. Έτσι δεν είναι;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Κύριε Πρετεντέρη, έχετε δίκιο στο εξής, ότι η όλη σύλληψη αυτού του εγχειρήματος είχε δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος ήταν τι κάνει η Ελλάδα, τι μέτρα παίρνει. Αλλά από την άλλη μεριά υπήρχε και ένα δεύτερο σκέλος, τι κάνει η Ευρώπη και πώς η Ευρώπη και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί διασφαλίζουν τη χρηματοδότηση και την βιωσιμότητα του χρέους.
Το πρώτο σκέλος προχώρησε με τα προβλήματα που είχαμε, με τις δυσκολίες, ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα και στο μνημόνιο και όσον αφορά το μεσοπρόθεσμο. Το ψηφίσαμε με όλες τις δυσκολίες που έχουμε δει. Το άλλο σκέλος είχε μείνει μετέωρο και ακριβώς αυτό ήταν αν θέλετε και η αποτυχία της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, που ελπίζω ότι σήμερα θα αποκατασταθεί.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Αν μου επιτρέπετε κα Κατσέλη σ’ αυτό το σημείο…
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Αν θυμόσαστε το Φεβρουάριο, όταν είχε γίνει εδώ, στην Ελλάδα η συνάντηση των 50 Ευρωπαίων προσωπικοτήτων στο EURO 50, στο οποίο συμμετείχα και είχαμε συζητήσει αυτό το θέμα, είχαμε πει τότε ότι το μνημόνιο δεν θα έχει τα αποτελέσματα που θα περιμέναμε εάν ταυτόχρονα δεν ληφθούν ευρωπαϊκές αποφάσεις. Αυτές οι ευρωπαϊκές αποφάσεις έπρεπε να είχαν ληφθεί τον Μάρτιο.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κυρία Κατσέλη αν μου επιτρέπετε σ’ αυτό το σημείο…
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Μισό λεπτό κ. Μηταράκη να τελειώσει.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Απλά να σχολιάσω.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Έπρεπε να είχαν ληφθεί τον Μάρτιο. Ελπίζω ότι θα ληφθούν σήμερα.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Κυρία Κατσέλη θέλω πριν πάμε στο πίσω, να μείνουμε στη σημερινή ημέρα που είναι πολύ κρίσιμη και που θα σφραγίσει σίγουρα και τα επόμενα χρόνια για την Ελλάδα, για την ελληνική οικονομία και για όλους μας, και θέλω να ζητήσω από τον κ. Μηταράκη ένα πρώτο σχόλιο με δεδομένα τα όσα είχε πει μόλις χθες ο κ. Σαμαράς, κ. Μηταράκη, που καλούσε τον Πρωθυπουργό να διαπραγματευθεί, που έλεγε «όχι συμμετοχή ιδιωτών, όχι σε επιλεκτική χρεοκοπία». Τώρα έχουμε δεδομένα με βάση τις πληροφορίες που υπάρχουν.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Δεδομένα δεν έχουμε ακόμα, να είμαστε ειλικρινείς.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Όχι, με βάση τις πληροφορίες που υπάρχουν λίγο πριν ξεκινήσει η Σύνοδος Κορυφής. Οι διαρροές είναι μέχρι εκείνο το σημείο. Είναι το σχέδιο απόφασης που είναι στο τραπέζι των Ευρωπαίων ηγετών, με ένα επιπρόσθετο σημείο πολύ ευαίσθητο, ότι δηλαδή ο Τρισέ με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν φαίνεται ότι συμφωνεί, ότι υπάρχουν εγγυήσεις που δίδονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γύρω στα 35 δισεκατομμύρια. Αυτό λέει το σχέδιο απόφασης από τον EFSF, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό, ώστε να συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα να παρέχει την απαραίτητη ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες ακόμα κι αν κηρυχθεί, που θεωρείται δεδομένο ότι θα γίνει, υποβαθμιστούν τα ελληνικά ομόλογα στη βαθμίδα της επιλεκτικής χρεοκοπίας.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, η αλήθεια είναι – και πρέπει να το πούμε – ότι όλη αυτή η κουβέντα γίνεται σήμερα και θα πάω πίσω μόνο για ένα δευτερόλεπτο, επειδή το αρχικό πρόγραμμα δεν απέδωσε στους στόχους του, γιατί θυμάμαι πριν 12 μήνες που έλεγα σ’ αυτό το κανάλι ότι στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν το έλλειμμα θα ξεφύγει η ύφεση και δεν αντιμετωπίζεται το χρέος, άρα σε 12 μήνες δεν θα μπορούμε να…
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Θέλω όμως πρώτα να κάνετε ένα σχόλιο για το σήμερα και μετά να πάμε στο πέρυσι.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Πάνω σ’ αυτό, στο σήμερα ακόμα δεν μπορούμε να σχολιάσουμε ένα σχέδιο το οποίο δεν έχει παρουσιαστεί. Η πραγματικότητα είναι ότι η πραγματική οικονομία θα κρίνει κατά πόσο η Ελλάδα θα μπορέσει να επανέλθει στις αγορές, γιατί όποια βραχυπρόθεσμη λύση δοθεί στο χρέος, μπορεί να μας διευκολύνει για τους επόμενους μήνες, αλλά αν η ελληνική οικονομία συνεχίσει να είναι σε βαθύτατη ύφεση κι αν συνεχίσει το πρόγραμμα να μην πετυχαίνει τους στόχους του, όποια ποσότητα λύσης βρεθεί σήμερα για το χρέος δεν θα είναι επαρκής και θα κάνουμε πάλι την ίδια κουβέντα. Άρα να μην αντιμετωπίζουμε μόνο τα συμπτώματα…
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Κύριε Μηταράκη, εγώ θα επιμείνω. Με τα δεδομένα που έχουμε – γιατί δεν μου απαντάτε, λέτε κάτι άλλο – εσείς, το κόμμα σας..
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Επί του σημερινού, να πω δυο πράγματα για το σημερινό.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Μισό λεπτό – μισό λεπτό.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Να πω τρία συγκεκριμένα.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Η Νέα Δημοκρατία ζητούσε, έλεγε ότι είναι πολύ ευαίσθητο να διασφαλιστεί η ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Βεβαίως και παραμένει αυτό.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Με βάση το σχέδιο που είναι στο τραπέζι, επαναλαμβάνω, το σχέδιο που είναι στο τραπέζι, διασφαλίζεται η ελληνική ρευστότητα, συμφωνεί ο Τρισέ. Υπάρχει ένα σχέδιο που συμφωνούν η Μέρκελ με τον Τρισέ. Γι’ αυτό το θέμα ποιο είναι το σχόλιό σας;
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Ότι η ρευστότητα θα κριθεί στην αγορά κ. Στραβελάκη, κατά πόσο οι τράπεζες θα μπορέσουν να καλύψουν τις δανειοδοτικές ανάγκες της οικονομίας. Αυτή τη στιγμή η πρόταση Τρισέ θα συντηρήσει τη ρευστότητα των τραπεζών αλλά δεν υπάρχει διάθεση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει τη ρευστότητα και να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας.
Αυτό θα δυσχεράνει το αναπτυξιακό έργο και λόγω του selective default, αν τελικά πάμε σε αυτή την κατεύθυνση, οι τράπεζες δεν θα έχουν εναλλακτική λύση, πέρα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, γιατί η διατραπεζική αγορά θα παραμείνει κλειστή. Άρα η ουσία για τη ρευστότητα θα κριθεί στην αγορά.
Το δεύτερο πολύ σημαντικό που περιμένουμε να δούμε, αν τελικά θα εισακουστούν οι φωνές για ένα Marshall Plan, για ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα, γιατί χωρίς αναπτυξιακή διάσταση, κάτι που η αλήθεια είναι ότι ο Αντώνης Σαμαράς έχει πει επανειλημμένα στην Ευρώπη, δεν θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να ορθοποδήσει.
(Διαλογικές συζητήσεις)
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κύριε Πρετεντέρη δεν προσπαθώ να αποφύγω τη συζήτηση για το σήμερα, θέλω όμως να τονίσω στον κόσμο ότι μόνο μια υγιής οικονομία είναι σε θέση να επανέλθει στις αγορές και όλα τα χρηματοοικονομικά εργαλεία που θα επιλεχθούν σήμερα μπορεί να μας δώσουν μία ανάσα, αλλά δεν θα λύσουν το πρόβλημα. Κάτι που ήθελα να πω στην κα Κατσέλη, είναι σημαντικό.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Κύριε Μηταράκη, με συγχωρείτε.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κύριε Πρετεντέρη, μισό δευτερόλεπτο, σας παρακαλώ. Ήθελα να το πω από πριν. Μισό δευτερόλεπτο.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: 8 μισά λεπτά πήρατε, είναι 4 στο σύνολο. Να πω το εξής. Το κρίσιμο όλης αυτής της ιστορίας είναι το τραπεζικό σύστημα.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Συμφωνώ.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Γιατί είναι αυτό που θα υποστεί από αύριο όλη την πίεση μιας χώρας που έχει περιέλθει σε κατάσταση μερικής, επιλεκτικής χρεοκοπίας, οτιδήποτε. Φαίνεται, όπως λέτε πολύ σωστά, δεν ξέρουμε την απόφαση αλλά φαίνεται ότι εξασφαλίζεται η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Και για πόσο καιρό.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Όμως σε ποιο επίπεδο.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Και για πόσο καιρό, κι αν αυτό θα επιτρέψει την πιστωτική επέκταση.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Για πόσο καιρό δεν το ξέρουμε, αλλά και σε ποιο επίπεδο. Δηλαδή σε ένα επίπεδο συντήρησής του και επιβίωσής του ή σε ένα επίπεδο που να μπορεί να δώσει και ρευστότητα στην αγορά και να αρχίσει να την κάνει να δουλεύει; Αυτό είναι το ερώτημα το βασικό.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Και το μεσοπρόθεσμο δεν είχε καμία πρόβλεψη για τη ρευστότητα. Αυτή τη στιγμή το μεγάλο πρόβλημα είναι και το εσωτερικό χρέος του δημοσίου που χρωστάει γύρω στο 3% με 4% του ΑΕΠ σε προμηθευτές, εργαζόμενους, το οποίο δεν πληρώνεται, και δεν υπάρχει χρηματοδότηση των τραπεζών για να δούμε πιστωτική επέκταση που χρειάζεται για να αποφύγουμε υγιείς επιχειρήσεις να κλείνουν.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Κυρία Κατσέλη, την απάντησή σας παρακαλώ.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κύριε Στραβελάκη, τέσσερις φορές προσπαθώ να πω κάτι στην κα Κατσέλη. Είπε πριν για το μνημόνιο ότι υπήρχαν δύο διαστάσεις. Υπήρχε η ελληνική διάσταση και η ευρωπαϊκή διάσταση, αυτά που έπρεπε να κάνουμε εμείς στην Ελλάδα και αυτά που έπρεπε να κάνει η Ευρώπη.
Η αλήθεια είναι ότι δεν παρουσιάστηκε έτσι στον ελληνικό λαό πέρυσι. Πέρυσι το μνημόνιο παρουσιάστηκε ως πακέτο λύση, ότι θα πάρει η Ελλάδα αυτό το μνημόνιο, θα το υπογράψει και θα βρούμε από την κρίση. Δεν είχαμε ζητήσει τότε κάτι περαιτέρω από την Ευρώπη και το γεγονός ότι τα ζητάμε σήμερα καταδεικνύει ότι το αρχικό σχέδιο δεν ήταν σωστό.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Κυρία Κατσέλη.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Να κάνω κάποια σχόλια. Πρώτα – πρώτα όλοι νομίζω συμφωνούν ότι το στοίχημα μακροπρόθεσμα για την Ελλάδα θα κριθεί στην ικανότητά της για ανάπτυξη και για παραγωγική αναδιάρθρωση.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Έχετε δίκιο.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Οπότε δεν νομίζω ότι κανένας διαφωνεί.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Οι πράξεις όμως είναι το κρίσιμο.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Απολύτως. Δεύτερον, οι αποφάσεις αυτές, αν είναι αυτές τις οποίες ακούμε, θα βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν είναι ικανές, από μόνες τους δεν δημιουργούν όλη τη δυναμική που θα θέλαμε, αλλά βοηθούν πάρα πολύ. Γιατί; Γιατί απομειώνεται απ’ ό,τι φαίνεται το χρέος, όχι σε βραχυπρόθεσμο αλλά σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και καθώς απομειώνεται το χρέος εμείς θα χρειαστεί να πληρώνουμε λιγότερα κάθε χρόνο για τόκους και χρεολύσια, με αποτέλεσμα να έχουμε περισσότερους πόρους για να τους ρίξουμε στην ανάπτυξη, στις επενδύσεις, στις παραγωγικές αναδιαρθρώσεις που χρειάζονται. Άρα οι σημερινές αποφάσεις βοηθούν.
Τρίτον. Το σημαντικό, όπως είπαμε και πριν, είναι η ρευστότητα των τραπεζών. Η ρευστότητα των τραπεζών εξαρτάται από τις αποφάσεις που θα πάρει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και όχι μόνο. Ελπίζω και το βάζω αυτό στο τραπέζι, ότι θα δρομολογηθεί ίσως και σήμερα μία βασική απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενεργοποιήσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για μόνιμη διαχείριση του χρέους των κρατών μελών. Θα ήταν πάρα πολύ σημαντικό να υπάρξει μια τέτοια απόφαση σήμερα ή τουλάχιστον να δρομολογηθεί.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Λέτε για την επαναγορά από τη δευτερογενή;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Ακριβώς.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Γιατί υπάρχει φαίνεται, συζητείται όντως.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Μακάρι να υπάρξει κ. Πρετεντέρη. Νομίζω θα είναι ίσως από τις πιο σημαντικές αποφάσεις.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Σωστό αυτό που λέτε.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Αυτό υπάρχει στο σχέδιο απόφασης που έχει διαρρεύσει, ναι.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Ξέρετε όμως κα Κατσέλη ποιο είναι το θέμα; Ενώ συμφωνούμε απ’ ό,τι έχω καταλάβει όλοι εδώ…
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Θα σας πω γιατί. Γιατί ενώ κάθε κράτος μέλος έχει ένα ΟΔΙΧ, έναν Οργανισμό Διαχείρισης του Χρέους, η Ευρωζώνη στο σύνολό της…
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Δεν έχει, ναι.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Δεν έχει έναν τέτοιο οργανισμό.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Να πω κάτι όμως;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Θα είναι πάρα πολύ σημαντικό να γίνει έτσι ώστε να διασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η βιωσιμότητα του χρέους κάθε κράτους μέλους της Ευρωζώνης.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Να ρωτήσω κάτι.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Θέλω να πω μόνο κάτι και τελειώνω κ. Πρετεντέρη.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Μια στιγμή κα Κατσέλη, μια ερώτηση να κάνω σ’ αυτό.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Βεβαίως.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Εδώ έχουμε το εξής πράγμα, ότι όλα αυτά που είπατε και είναι ασφαλώς θετικά, και που τα είπαμε κι εμείς, είναι προφανώς θετικά, έχει τα αρνητικά του, έχει και τα θετικά του, είναι όμως μέτρα τα οποία είναι μεσοπρόθεσμης απόδοσης. Δηλαδή από το 2014 θα αρχίσουν να μειώνονται οι δανειακές μας ανάγκες, από το 2014 είπε προηγουμένως και ο καθηγητής μπορεί ενδεχομένως να πάμε έστω σε μικρούς ρυθμούς ανάπτυξης κλπ, κλπ, κλπ. Εδώ είμαστε στο ΄11 ακόμα. Δηλαδή…
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Κύριε Πρετεντέρη, δεν λειτουργεί έτσι η οικονομία. Να σας πω γιατί τα αποτελέσματα θα φανούν από αύριο. Διότι εάν ληφθούν αυτές οι αποφάσεις, γιατί μιλάμε χωρίς να τις ξέρουμε τελικά, οι αγορές θα αντιδράσουν αμέσως. Ήδη βλέπουμε το Χρηματιστήριο να ανεβαίνει, τη χρηματοπιστωτική αγορά να κινείται.
Εάν υπάρξει ένα κλίμα χρηματοοικονομικής ασφάλειας και σταθερότητας και ένα κλίμα ότι έχουμε εξασφαλίσει τη ρευστότητά μας για τα επόμενα χρόνια…
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Θα αποδώσει αμέσως.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Ο επενδυτής και ο καταναλωτής, ο οποίος για όλους αυτούς τους μήνες είναι πάρα πολύ επιφυλακτικός, περιμένει να δει τι θα γίνει για να ξοδέψει αυτός που μπορεί να ξοδέψει ή να επενδύσει αυτός που μπορεί να επενδύσει και θέλει να επενδύσει, αυτό θα ανοίξει μία άλλη δυναμική στην αγορά.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Έτσι έγινε στην αρχή και στο μνημόνιο, αλλά μετά άλλαξε το κλίμα.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Βεβαίως.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Όταν η οικονομία παρέμεινε σε ύφεση. Σας θυμίζω αυτή την κατάσταση.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Έχετε δίκιο κ. Μηταράκη, αλλά ένας από τους λόγους για τους οποίους η οικονομία μπήκε ακόμα και σε βαθύτερη ύφεση από αυτή που περιμέναμε, ήταν γιατί ειδικά από τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο και μετά εξακολούθησε αυτή η χρηματοπιστωτική αβεβαιότητα. Όσο υπάρχει αυτό το κλίμα…
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Την οποία υποτίθεται ότι το πρόγραμμα κάλυπτε.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Ναι, διότι κα Κατσέλη πάντα οι Γερμανοί έπαιρναν αποφάσεις σε δεύτερο χρόνο, δηλαδή βλέπαμε το πρόβλημα να μεγεθύνεται, η Μέρκελ δεν αποφάσιζε και αποφάσιζε όταν πια ήταν αργά, άρα χρειαζόντουσαν και άλλα μέτρα, και το δεύτερο είναι ότι από την αρχή που μπήκαμε σε αυτή την περιπέτεια είχαμε ένα brand de fer κυβερνήσεων και αγορών. Δηλαδή έμπαινε η Πορτογαλία στον μηχανισμό, έδειχναν τα δόντια τους οι αγορές. Έμπαινε η Ιρλανδία στο μηχανισμό, ξανάδειχναν.
Το ερώτημα λοιπόν τώρα είναι: αυτή τη φορά θα έχουμε μία ισχυρή απάντηση της Ευρώπης, που υνα δείξει ότι αυτή έχει το πάνω χέρι και όχι οι αγορές ή θα συνεχίσουμε να το έχουμε αυτό το brand de fer; Γιατί δεν τελειώνει ο κύκλος αυτός.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Θα περάσει λίγος καιρός για να δούμε πώς θα αντιδράσουν οι αγορές.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Η ύφεση δεν είναι μόνο από τις αγορές και από τους επενδυτές.
Είναι και από τους 200.000 ανέργους που έχουν προστεθεί από πέρυσι, από τις 125.000 επιχειρήσεις που έχουν κλείσει, από τους μισθούς που έχουν περικοπεί 20-25% τα εισοδήματα. Αυτό είναι η ύφεση. Και αυτοί που είναι άνεργοι δεν περιμένουν να δουν τι θα κάνουν μεθαύριο οι αγορές για να πάνε να επενδύσουν.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Κύριε Πρετεντέρη, συμφωνώ μαζί σας ότι όταν έχεις ένα περιοριστικό πρόγραμμα όπως αυτό του μνημονίου, με αύξηση των φόρων, μείωση μισθών, συντάξεων, αυτό επιφέρει μια ύφεση στην αγορά. Αυτό που λέμε όμως και είναι σημαντικό …..
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Πολύ περισσότερο από τις προβλέψεις.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Όχι, αυτό που είναι σημαντικό να τονίσουμε είναι ότι αυτή η ύφεση ήταν κατά τι μεγαλύτερη από αυτή που αναμενόταν και είχε προγραμματιστεί λόγω της συνεχιζόμενης χρηματοπιστωτικής αστάθειας. Και είχαμε μάλιστα κ. Στραβελάκη αποφάσεις που πήγαν προς τη λάθος κατεύθυνση.
Μη ξεχνάτε ότι τα spreads ανέβηκαν μετά την απόφαση του Δοβίλ – Μέρκελ – Σαρκοζί τον Οκτώβριο αν δεν κάνω λάθος ή τον Νοέμβριο, όπου ξεκίνησαν πάλι οι αγορές ένα καινούριο παιχνίδι κερδοσκοπικό, αυξάνοντας τα ασφάλιστρα κινδύνου.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Μόλις ανακοινώθηκε η συμμετοχή ιδιωτών.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Άρα το βασικό σημείο είναι σε όποια απόφαση παίρνουν τα κράτη μέλη ή οι πολιτικές ηγεσίες, αυτό πραγματικά να ανταποκρίνεται και να λαμβάνει υπόψη τη λειτουργία των αγορών και γι’ αυτό είπα ότι είναι θετικό το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι μέσα στο παιχνίδι, ότι υπάρχει ομόφωνη απόφαση.
Και αν άκουσα καλά από το ρεπορτάζ των Βρυξελλών γίνεται συνεννόηση και με τους οίκους αξιολόγησης, ώστε να υπάρξει μια όσο το δυνατόν κοινή γραμμή, μια διαπραγμάτευση και με τους οίκους αξιολόγησης.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Ακριβώς έτσι είναι.
Π. ΤΣΙΜΑΣ: Νίκο, μπορώ να κάνω μια γρήγορη ερώτηση στον κ. Μηταράκη;
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Βεβαίως.
Π. ΤΣΙΜΑΣ: Εγώ συμφωνώ μαζί σας απολύτως, πρόλαβα και το είπα και πρώτος ότι η σημερινή απόφαση της Ε.Ε. αν είναι αυτή που συζητάμε στο τέλος, είναι μια έμμεση αυτοκριτική της Ευρώπης. Κάναμε λάθος, αντιμετωπίσαμε λάθος το ελληνικό πρόβλημα και σ’ αυτό έχετε δίκιο.
Εκείνο που δεν μπορώ να καταλάβω είναι η θέση την οποία εκφράσατε ως κόμμα ότι είστε κατά της συμμετοχής ιδιωτών στο πρόγραμμα της χρηματοδότησης της Ελλάδας.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Και δική μου απορία είναι αυτή.
Π. ΤΣΙΜΑΣ: Δεν το καταλαβαίνω αυτό.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Κι εγώ δεν το κατάλαβα.
Π. ΤΣΙΜΑΣ: Δηλαδή μέχρι τώρα λέγαμε ότι τη ζημιά θα την πληρώνει αιμορραγώντας ο ελληνικός λαός που στο κάτω – κάτω δεν τον ρώτησαν όταν δανειζόντουσαν οι κυβερνήσεις αν τα θέλει τα δανεικά, αλλά τα πληρώνει με θυσίες που είναι πάνω από 20 δις, περικοπές και αυξήσεις φόρων.
Και τώρα λέμε «ωραία, πληρώνει 20 δις αίμα ο ελληνικός λαός για το πρόβλημα χρέους που δημιουργήθηκε, ας πληρώσουν και 26 δις οι μπαγάσηδες που δάνεισαν». Γιατί διαφωνείτε εσείς με αυτό;
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Γιατί οι σχέσεις της Ελλάδος με τις διεθνείς αγορές δεν είναι σημερινή, θα είναι και στο μέλλον. Και την αξιοπιστία της χώρας στις διεθνείς αγορές θα την πληρώσει ο ελληνικός λαός …..
Π. ΤΣΙΜΑΣ: Γιατί, θα μας κρατήσουν μούτρα;
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Θα την πληρώσει ο ελληνικός λαός σήμερα και στο μέλλον με το επιτόκιο το οποίο θα επηρεαστεί μια χώρα η οποία έχει επιλεκτική χρεοκοπία.
Το θέμα της ρευστότητας είναι κάτι που η κα Κατσέλη είναι πολύ αισιόδοξη, ελπίζω να έχει δίκιο, θα το δούμε μπροστά μας. Κατά πόσο η ελληνική αγορά, η πραγματική οικονομία δεν θα υποστεί μεγαλύτερες συνέπειες ρευστότητας από μια επιλεκτική χρεοκοπία, από ότι αν είχαμε αποφύγει τη συμμετοχή ιδιωτών.
Η μεγάλη ουσία πάντως είναι ότι ο λαός έχει υποστεί μεγάλες θυσίες και έχετε δίκιο κ. Τσίμα και αυτές δεν βγαίνουν και βλέπουμε στο α’ εξάμηνο το έλλειμμα να έχει εκτοξευτεί.
Εκεί είναι το μεγάλο ερώτημα για τις θυσίες του ελληνικού λαού.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Εγώ δεν πείστηκα γιατί δεν πρέπει να πληρώσουν οι ιδιώτες. Εμείς δεν είμαστε brokers εδώ πέρα, πολιτικά κουβεντιάζουμε.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Συμφωνώ. Κι εγώ σας λέω ….
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Και τι σκασίλες έχουμε αν χάσουν λεφτά, στην Ευρώπη μακάρι να τα χάσουν κιόλας. Θέλω να πω δηλαδή το ζήτημα μας δεν είναι να τους προστατεύσουμε να μη χάσουν λεφτά για να μη μας ζητήσουν περισσότερα του χρόνου.
Να σας πω ότι εδώ πέρα κύριοι φτάσαμε σε έναν πρόβλημα και όπως είπε πάρα πολύ σωστά ο Andreas Whittam Smith που έγραψε στο «Independent» προχθές, ο δανειστής είναι τόσο μέρος του προβλήματος όσο και ο δανειζόμενος. Συνεπώς οι δανειστές δεν είναι έξω από το πρόβλημα.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Μα θα χάσουν και εκείνοι.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Πρέπει κι αυτοί να συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος του οποίου αποτελούν μέρος. Άρα δεν βλέπω γιατί να προστατέψουμε τους δανειστές εμείς.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Δεν προστατεύουμε τους δανειστές, προστατεύουμε τη μελλοντική σχέση της χώρας με τις αγορές, τη δυνατότητα της χώρας να δανειστεί και στο μέλλον και στη διατραπεζική αγορά για το καλό της πραγματικής οικονομίας. Και το θέμα ρευστότητας.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Μα κ. Μηταράκη …..
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Αυτή είναι η ουσία.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Κύριε Μηταράκη, οι αγορές οι ίδιες είχαν κλείσει, οι δανειστές αυτοί που λέτε, είχαν κλείσει την στρόφιγγα στην Ελλάδα πολύ πριν να υπάρχει οποιαδήποτε ενέργεια, αν θέλετε εδώ και 1,5 χρόνο.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Όχι, σ’ αυτό δεν έχετε δίκιο. Η Ελλάδα βγήκε στις αγορές και υπερκαλύφτηκαν τα ελληνικά ομόλογα στις αρχές του 2010. 48 δις προσφέρθηκαν και η Ελλάδα δεν τα έπαιρνε. Υπήρχε πρόσβαση και σε αξιοπρεπή επιτόκια και τελικά οδηγηθήκαμε στο μνημόνιο.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Όχι, να πω κάτι, δεν υπήρχε… Όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά στην αγορά δεν βγήκε η Ελλάδα και δεν μπόρεσε να βγει όλη την περίοδο τις αρχές του 2010. Βγήκε με πολύ υψηλά επιτόκια και ήταν κάτι το οποίο άλλαζε από μέρα σε μέρα.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Στο 6% βρήκε 48 δις στο α’ τρίμηνο, τα οποία θα είχαν καλύψει όλες τις ανάγκες του 2010.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Πάντως συνεχίζετε να συζητάτε για το τι συνέβη το 2010 και ο κόσμος ενδιαφέρεται για το τι θα μας ξημερώσει.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Αλλά νομίζω ότι θα συμφωνήσετε κι εσείς ….
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κύριε Πρτετεντέρη και κύριε Τσίμα θα δούμε τους επόμενους μήνες ….
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Και η ερώτηση ήταν συγκεκριμένη για το σήμερα και το αύριο κ. Μηταράκη ….
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Βεβαίως.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Για το γιατί δεν δέχεστε συμμετοχή ιδιωτών. Μη συζητάμε λοιπόν για το 2010 και το 2009 πλέον.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Μπαίνει και ένα πολιτικό ζήτημα όμως.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Θεωρώ ότι η απάντηση μου είναι συγκεκριμένη.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Μπαίνει και ένα πολιτικό ζήτημα, ότι όταν υπάρχει μια τέτοια κρίση όλα τα μέρη πρέπει να συμβάλουν. Και οι πιστωτές και ο οφειλέτης. Επομένως ακόμα και πολιτικά να το πάρουμε είναι σωστό να υπάρξει ένας καταμερισμός του βάρους, να μη πέφτει πάντοτε το βάρος στον εργαζόμενο, στον συνταξιούχο, στον φορολογούμενο αλλά να υπάρχει ….
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Γι’ αυτό στηρίξαμε την επαναφορά ομολόγων κα Κατσέλη.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Να συμβάλουν και οι Τράπεζες, να συμβάλουν και ακόμα περισσότερο τα επενδυτικά funds που μας έφεραν σε αυτή την κρίση.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Βεβαίως. Και γι’ αυτό εμείς δεχτήκαμε την επαναφορά ομολόγων στην ελεύθερη αγορά με τις πολύ χαμηλές τιμές που υπάρχουν σήμερα στην αγορά, όλοι αυτοί οι ιδιώτες θα συμμετείχαν με αυτόν τον τρόπο, αλλά με ένα τρόπο ο οποίος δεν θα επηρεάσει την αξιοπιστία της χώρας.
Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Μάλιστα. Θα τον δούμε τον τρόπο.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Αλλά εμείς δεν είπαμε να μην πάρει ο πιστωτής, είπαμε να τον πάρει στην ελεύθερη αγορά. Αυτή είναι η διαδικασία και την προτείναμε.
Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗΣ: Ας περιμένουμε κα δούμε και τις τελικές αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών με την ελπίδα να είναι οι καλύτερες δυνατές γα την Ελλάδα με το λιγότερο δυνατό κόστος. Και κυρίως αυτό που είπαμε πριν, να υπάρξει ελπίδα. Την έχουμε ανάγκη όλοι μας. Ευχαριστούμε πολύ κα Κατσέλη και κ. Μηταράκη.
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Ευχαριστώ πολύ.
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Κι εγώ ευχαριστώ.
Leave a Reply