Χαιρετισμός Προέδρου ΕΤΕ Λ. Τ. Κατσέλη στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου για τις εκδηλώσεις εορτασμού των 175 χρόνων από την ίδρυση της ΕΤΕ 30/3/2016
Αθήνα, 30.03.2016
Κυρίες και Κύριοι,
Σας καλωσορίζουμε στη σημερινή εκδήλωση, με την οποία εγκαινιάζουμε τις εκδηλώσεις για τον εορτασμό των 175 χρόνων από την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας.
Σαν σήμερα, στις 30 Μαρτίου του 1841, ακριβώς πριν 175 χρόνια, δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αρ 6, ο νόμος περί συστάσεως της Εθνικής Τραπέζης του ιστορικότερου και μεγαλύτερου τραπεζικού ομίλου της χώρας μας.
Σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο, η Εθνική Τράπεζα ήταν ανώνυμη ιδιωτική εταιρεία με έδρα την Αθήνα και με κεφάλαιο 5.000.000 δραχμών μοιρασμένο σε 5000 μετοχές των 1000 δραχμών. Ιδρυτικοί μέτοχοι της Εθνικής Τράπεζας ήταν το ελληνικό κράτος με 1000 μετοχές, ο Νικόλας Ζωσιμάς με 500 μετοχές , ο Ιωάννης-Γαβριήλ Ευνάρδος με 300, ο βασιλιάς Λουδοβίκος Α της Βαυαρίας με 200, ο Κωνσταντίνος Βράνης με 150, ο Θεόδωρος Ράλλης με 100, ο Ιούλιος Εσσλιν , οι τραπεζίτες Ρότσιλντ κ.α . Το πλειοψηφικό πακέτο , δηλαδή οι 2750 μετοχές ήταν των Ρότσιλντ. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας, το 42% των μετοχών της άνηκε σε 113 ομογενείς από 12 ευρωπαϊκές χώρες και την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και σε 24 ξένους υπηκόους.
Από τα πρώτα της βήματα επομένως, η Εθνική ήταν μία εξωστρεφής, παγκοσμιοποιημένη τράπεζα. Κομβικό ρόλο σε αυτό έπαιξαν δύο κορυφαίες προσωπικότητες, οι οποίες συνέβαλαν στην ίδρυση της, ο Ελβετός Φιλέλληνας Ιωάννης – Γαβριήλ Εϋνάρδος και ο Γεώργιος Σταύρου με τις ισχυρές διασυνδέσεις που είχε με την Ελληνική ομογένεια.
Ο εξωστρεφής αυτός χαρακτήρας της Εθνικής Τράπεζας ενισχύεται όταν το 1926 ιδρύεται μονάδα στη Νέα Υόρκη όπου ανθεί το ελληνικό μεταναστευτικό στοιχείο και ακόμα περισσότερο στα τέλη της δεκαετίας του 1990 όταν η Εθνική δραστηριοποιείται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη σχηματίζοντας έναν ισχυρό Ομιλο τραπεζών. Συνεχίζεται ακόμη και στις μέρες μας, καθώς σε όλες τις διαδοχικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου – και κατά την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση – συμμετέχουν Έλληνες ομογενείς από κάθε γωνιά του πλανήτη.
Η πορεία της Εθνικής Τράπεζας, μέσα από τους αιώνες, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία και την ιστορία του Ελληνικού κράτους. Μία παράλληλη διαδρομή, μία συμπόρευση, που μέσα από καίριες δραστηριότητες και παρεμβάσεις στην οικονομική-αναπτυξιακή, κοινωνική και πολιτιστική διαδρομή της χώρας την έχουν καθιερώσει, όχι ως μια ακόμη Τράπεζα, αλλά ως έναν θεσμό του τόπου μας:
Ως την «Εθνική Τράπεζα» όλων των Ελλήνων.
Η παρουσία και ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Εθνικής σε όλα τα μεγάλα κρίσιμα γεγονότα του τόπου μας, είναι αυτό που κατά τη γνώμη μου προσδίδει και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Τράπεζας. Η διατήρηση της ενεργού της παρουσίας και η καθοριστική της συμβολή στα ελληνικά δρώμενα αποτελεί μεγάλη πρόκληση και ευθύνη για όλους μας.
Οικονομική – Αναπτυξιακή συμβολή
Η Εθνική Τράπεζα ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 22 Ιανουαρίου 1842. Διέθετε, σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του 1841 –την επέτειο του οποίου γιορτάζουμε σήμερα– το εκδοτικό προνόμιο, την άσκηση εμπορικών προεξοφλήσεων, και τον επ’ ενεχύρω δανεισμό.
Από την πρώτη μέρα της λειτουργίας της, η Τράπεζα κυκλοφορεί τα πρώτα τραπεζογραμμάτια, που είχε φροντίσει να κατασκευαστούν στη Γαλλία με τη βοήθεια του Εϋνάρδου. Επίσης δανείζει τους λίγους, την εποχή εκείνη, εμπόρους και καλλιεργητές, που για πρώτη φορά ξεφεύγουν από την εκμετάλλευση των τοκογλύφων.
Η Εθνική Τράπεζα άσκησε λειτουργίες Κεντρικής Τράπεζας, καθώς απέκτησε σταδιακά έως το 1920 το αποκλειστικό εκδοτικό προνόμιο σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1928, συμβάλει με κεφάλαια και προσωπικό στην ίδρυση και λειτουργία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Συνέδεσε αδήριτα την πορεία της με την παραγωγική ανασυγκρότηση και τον τεχνολογικό μετασχηματισμό του νεότερου Ελληνικού κράτους, μέσω της χρηματοδότησης μεγάλων έργων υποδομής αναγκαίων για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας.
Από τον 19ο αιώνα συνέβαλε στην ίδρυση των πρώτων ακτοπλοϊκών και ναυτιλιακών εταιρειών, χρηματοδότησε την κατασκευή σιδηροδρομικών γραμμών και έργων οδοποιίας και υδροδότησης στη χώρα, συμμετείχε σε σημαντικά έργα, όπως η αποξήρανση της λίμνης Κωπαϊδας στη Βοιωτία το 1876 και η διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου το 1890.
Αποτελεί δε μοναδικό παράδειγμα τραπεζικού οργανισμού, που 8 μόλις μήνες μετά την είσοδο στην Αθήνα των στρατευμάτων κατοχής, με πρόσχημα τη μελέτη εξηλεκτρισμού της χώρας, συνέστησε υπηρεσία για την εκπόνηση αναπτυξιακής μελέτης όλων των κλάδων της οικονομίας, με στόχο την ανόρθωση της χώρας μετά το τέλος του πολέμου.
Τον 20ο αιώνα, ενίσχυσε χρηματοδοτικά έργα αποξήρανσης μεγάλων εκτάσεων στην Ελλάδα, λιμενικά και εγγειοβελτιωτικά έργα, έργα παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ από τα πλέον πρόσφατα έργα στα οποία συνέβαλε ήταν η ζεύξη Ρίου – Αντιρρίου και η Κατασκευή της Αττικής Οδού.
Η Εθνική δανειοδότησε τις Ελληνικές κυβερνήσεις σε κρίσιμες για τον τόπο μας στιγμές. Για παράδειγμα, το 1850 η Εθνική δίνει δάνειο 330.000 δραχμών στην Ελληνική κυβέρνηση για να αντιμετωπισθούν προβλήματα του αποκλεισμού του Πειραιά από τον Βρετανικό στόλο, ενώ τον Νοέμβριο του 1874 χρηματοδοτεί, μέσω σύναψης ομολογιακού δανείου ύψους 26 εκατομμυρίων χρυσών φράγκων, το Ελληνικό κράτος, προκειμένου το τελευταίο να εξοφλήσει όλες τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του.
Κοινωνική Ευθύνη
Από την ίδρυσή της η Εθνική μέχρι και τις μέρες μας αναπτύσσει έντονη κοινωνική δραστηριότητα και είναι παρούσα και αρωγός στα θύματα όλων των φυσικών και πολεμικών καταστροφών καθώς και σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Από το 1866 και πολλές φορές στη συνέχεια συμπαραστάθηκε σε πρόσφυγες, ενίσχυσε και στάθηκε δίπλα σε σεισμοπαθείς, κάλυψε επισιτιστικές ανάγκες της χώρας λόγω πολέμων ή οικονομικών κρίσεων.
Χαρακτηριστικά, το 1922, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, πρωτοστατεί με δάνεια, δωρεές και βοηθήματα στην αποκατάσταση των προσφύγων. Πιο πρόσφατα, το 2007, συμβάλει άμεσα στο έργο της αποκατάστασης των περιοχών που επλήγησαν από τις πυρκαγιές, χρηματοδοτεί με δωρεά ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ την ανέγερση νέας πτέρυγας χειρουργείων στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός που εγκαινιάστηκε το 2014, ενώ το τρέχον έτος στηρίζει πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας για τη παροχή σχολικών γευμάτων σε ευπαθείς περιοχές τη χώρας, και χρηματοδοτεί τις ανάγκες των νοσοκομείων για αγορά εξοπλισμού.
Μορφωτικές και Πολιτιστικές Δραστηριότητες
Ο τρίτος πυλώνας διαχρονικής συμβολής της Εθνικής Τράπεζας στη χώρα, είναι ο πολιτισμός.
Η προστασία και ανάδειξη του πλούσιου πολιτιστικού μας αποθέματος, του αθλητικού ιδεώδους, αλλά και η στήριξη της σύγχρονης δημιουργίας, υπήρξαν πάντοτε στον πυρήνα των πρωτοβουλιών της Εθνικής Τράπεζας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΤΕ ενίσχυσε οικονομικά τη διοργάνωση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896, ενώ εξακολουθεί να προάγει τον αθλητισμό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1860 η ΕΤΕ συμμετέχει με 150.000 δραχμές στα κεφάλαια της εταιρείας για την κατασκευή του Εθνικού Θεάτρου στην Αθήνα, συμβάλλοντας στην πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας. Φέτος μάλιστα, προσφέρουμε σημαντική στήριξη σε διεθνείς παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου, ενώ ενισχύουμε, όσο μπορούμε, σημαντικές καλλιτεχνικές και πολιτιστικές πρωτοβουλίες και άλλων σχημάτων.
Μέσω του Μορφωτικού της Ιδρύματος, του ΜΙΕΤ, η Εθνική αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα σε όλους σχεδόν τους τομείς του πολιτισμού. Με ένα πλούσιο εκδοτικό έργο, ανεκτίμητες καλλιτεχνικές συλλογές, αλλά και σημαντικό εκπαιδευτικό έργο, ιδιαίτερα μέσω του Παλαιογραφικού Αρχείου.
Και φυσικά, το Ιστορικό Αρχείο της ΕΤΕ, ο θεματοφύλακας της ιστορικής μνήμης και παράδοσης της Τράπεζας, έχει καταφέρει να διασώσει και να αναδείξει τον πλούτο των ιστορικών τεκμηρίων της ΕΤΕ, και να τα μετατρέψει σε ένα ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, τόσο μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και επισκέψεων, όσο και μέσω περιοδικών εκθέσεων.
Η στήριξη του πολιτισμού, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης όπου άλλες πηγές χρηματοδότησης, κυρίως δημόσιες, είναι πολύ περιορισμένες, είναι για την Εθνική όχι πολυτέλεια, αλλά συνειδητή επιλογή.
Κυρίες και Κύριοι,
Το τρίπτυχο ανάπτυξη – κοινωνία – πολιτισμός που συνδέει διαχρονικά την πορεία της Εθνικής Τράπεζας από την ίδρυσή της έως σήμερα, με μεγάλες και καίριες παρεμβάσεις σε κρίσιμες για τον τόπο μας στιγμές, είναι αυτό που την έχει καθιερώσει στη συνείδηση του κάθε Έλληνα και της κάθε Ελληνίδας, ως θεσμό της χώρας.
Αυτήν ακριβώς την αντίληψη υπηρετούμε και σήμερα.
Η Εθνική, όπως έκανε πάντοτε, ανταποκρίνεται σήμερα στις πιεστικές ανάγκες της χώρας για ανασυγκρότηση της παραγωγικής της βάσης, για προάσπιση της κοινωνικής συνοχής και συνεχή αναβάθμιση του μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου. Και το υλοποιεί με τη στήριξη βιώσιμων επενδυτικών πρωτοβουλιών, τη δημιουργία νέων χρηματοοικονομικών εργαλείων, την προώθηση της νεανικής και καινοτόμου επιχειρηματικότητας, το πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Θα αναφέρω μόνο την πρόσφατη πρωτοβουλία μας, το Act4Greece, με την οποία ουσιαστικά εγκαινιάσαμε τις εκδηλώσεις για τα 175 χρόνια από την ίδρυση της Τράπεζας. Το Act4Greece, με τρόπο σύγχρονο και καινοτόμο, υπηρετεί αυτή ακριβώς τη διαχρονική πορεία προσφοράς, αρωγής και πρωτοπορίας που χαρακτηρίζουν την Εθνική, αλλά και την απαίτηση που έχει ο κόσμος από μία Τράπεζα όπως η Εθνική.
Η πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης – crowdfunding – το Act4Greece αποτελεί ένα σύγχρονο εργαλείο αναπτυξιακής και κοινωνικής τραπεζικής, το οποίο αγκαλιάζει κάθε είδους δραστηριότητα στο τρίπτυχο ανάπτυξη – κοινωνία – πολιτισμός: από τις ανάγκες για σίτιση στα σχολεία και παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στα ακριτικά νησιά, έως τη στήριξη πολιτιστικών δράσεων και την ενθάρρυνση νέων καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών.
Σε πρώτη φάση λειτουργεί ως πλατφόρμα συγκέντρωσης πόρων για στήριξη τεσσάρων δράσεων, ενώ έως το Σεπτέμβριο το πρόγραμμα θα στηρίζει 12 νέες δράσεις. Σε επόμενη φάση, όταν ολοκληρωθεί υπό το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, θα μπορέσει να ενισχύσει την νεανική, καινοτόμο, κοινωνική και πολιτιστική επιχειρηματικότητα όχι μόνο με δωρεές αλλά και με μικροπιστώσεις και κεφαλαιοδοτήσεις.
Κυρίες και Κύριοι,
Τα 175 χρόνια πλούσιας ιστορίας και σημαντικής προσφοράς της Εθνικής Τράπεζας οφείλονται στους ανθρώπους της Τράπεζας: στους καταθέτες, τους πελάτες, τους μετόχους της αλλά κυρίως στο έμψυχο δυναμικό της, τους εργαζομένους και το στελεχιακό της δυναμικό. Η Εθνική είναι άλλωστε η πρώτη Τράπεζα που το 1917 στήριξε την ίδρυση συλλόγου υπαλλήλων, τον ΣΥΕΤΕ.
Το ανθρώπινο δυναμικό της Τράπεζας όλες αυτές τις δεκαετίες στηρίζει τις λειτουργίες της, με τις γνώσεις, τις εμπειρίες του, τον επαγγελματισμό του, κυρίως όμως με την αφοσίωση που δείχνει στο «σπίτι» του, την Εθνική Τράπεζα.
Αυτήν την πλούσια παρακαταθήκη οφείλουμε να την διατηρήσουμε, να την διευρύνουμε και να την ενισχύσουμε.
Ευχαριστώ.
Leave a Reply