Τα σημάδια ανάπτυξης θα είναι ορατά το 2012
Τρίτη, 25 Ιανουαρίου 2011
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ HELLENIC MAIL ΚΑΙ ΣΤΟ ΘΑΝΟ ΣΙΑΦΑΚΑ
Κυρία Κατσέλη, οι εργασιακές σχέσεις αλλάζουν, πολλοί υποστηρίζουν ότι η κοινωνία μας εισέρχεται σε έναν εργασιακό μεσαίωνα. Τι αλλάζει στις εργασιακές σχέσεις; Πράγματι ο εργαζόμενος, όπως λέγεται πλέον, έχει «μετεξελιχθεί» σε πειραματόζωο, ενταγμένος σε αυτή τη νέα εργασιακή πραγματικότητα;
Η πραγματικότητα που βιώνουμε μετά από πολλά χρόνια στην Ελλάδα είναι η οικονομική ύφεση που εκφράζεται με τη μείωση της επιχειρηματικότητας, τη διόγκωση της ανεργίας και την αύξηση της φτώχειας. Σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες ιστορικά έχει παρατηρηθεί ότι την πληρώνουν οι εργαζόμενοι. Οι μισθοί συμπιέζονται κάτω από το φάσμα του λουκέτου, η μερική και εκ περιτροπής απασχόληση κερδίζουν έδαφος. Αυτά είναι τα δομικά χαρακτηριστικά της κρίσης και δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε με νόμο. Κανένα κράτος δεν τα κατάφερε μέχρι τώρα να απαγορεύσει μειώσεις μισθών και απολύσεις. Το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης είναι πιο σύνθετο. Το ρεαλιστικό ερώτημα είναι τι μπορούμε να κάνουμε, ως κυβέρνηση, για να δημιουργήσουμε αναχώματα στην ανεργία και με αποτελεσματικές πολιτικές δράσεις να στηρίξουμε την αναδιάρθρωση και την αύξηση της παραγωγικής βάσης της χώρας. Έτσι θα βγούμε οριστικά από την οικονομική ύφεση χωρίς να οδηγήσουμε την μεγάλη πλειοψηφία των συμπολιτών μας μπροστά στο δίλημμα να φύγουν από τον τόπο τους ή να οδηγηθούν στο κοινωνικό περιθώριο και την ανέχεια.
Άρα σε αυτήν την κατεύθυνση κάτι πρέπει να γίνει;
Σ’ αυτό το πλαίσιο επιχειρούμε να δράσουμε στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Το θεσμικό πλαίσιο για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που ρυθμίζει τις εργασιακές σχέσεις στην χώρα μας, δεν κατεδαφίζεται. Εμπλουτίζεται όμως με ένα νέο είδος συμβάσεων, τις ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις που θεσμοθετήσαμε πρόσφατα και θα συνάπτονται μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων ρυθμίζοντας όλες τις εργασιακές σχέσεις σε μια επιχείρηση όταν τα πράγματα ζορίζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Προϋποθέτουν τη συνεργασία και την από κοινού λήψη αποφάσεων προκειμένου να κρατηθεί βιώσιμη η επιχείρηση αλλά και να σωθούν θέσεις εργασίας. Θα μπορούσε να είναι επίσης η φάση της ενηλικίωσης και της χειραφέτησης των κοινωνικών εταίρων αφού θα έχουν την ευθύνη διαμόρφωσης, σχεδιασμού και υλοποίησης προτάσεων που θα προκύπτουν από διαπραγμάτευση και θα αποτελούν τη σύνθεση των επί μέρους θέσεων.
Ταυτόχρονα, με την αναδιοργάνωση και αναβάθμιση του ελεγκτικού μηχανισμού της αγοράς εργασίας, του ΣΕΠΕ, στην οποία προχωρά άμεσα το Υπουργείο, επιχειρείται η ουσιαστική εποπτεία της αγοράς ώστε να αποτραπεί η εργασιακή «ζούγκλα» με πρόσχημα την κρίση και να καταπολεμηθεί η ανασφάλιστη εργασία.
«Χάνει ο εργαζόμενος, κερδίζει ο εργοδότης», είναι ένα επιχείρημα που θα ακούτε συχνά. Το ερώτημα είναι, πως θα προκύψει κερδισμένη η κοινωνία;Αυτή η εξίσωση δεν ισχύει, γιατί σε μια κοινωνία που μαραζώνει, όλοι είναι χαμένοι. Το πρόβλημα της οικονομίας μας είναι το παραγωγικό της έλλειμμα. Δεν αντιμετωπίζεται επομένως με περικοπές εισοδημάτων αλλά μόνο με την αναδιάρθρωση και αύξηση της παραγωγικής βάσης της χώρας. Είναι αλήθεια ότι το οικονομικό μοντέλο παραγωγής της Ελλάδας έπρεπε να αλλάξει. Η οικονομία της Ελλάδας, με κύριο χαρακτηριστικό την εσωστρέφεια, στηριζόταν στην ανειδίκευτη εργασία, στη μικροϊδιοκτησία, στις οικογενειακές επιχειρήσεις και στις μικροϋπηρεσίες. Ατμομηχανές της ανάπτυξης υπήρξαν μέχρι σήμερα η κατανάλωση και οι κατασκευές. H εικόνα αυτή πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να δημιουργηθούν μέσα από επενδύσεις και εξαγωγές νέες αγορές, να παραχθεί πλούτος σε νέους τομείς: στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στα δίκτυα ενέργειας, στις επικοινωνίες, στις μεταφορές, στον αγροδιατροφικό τομέα, στον τουρισμό και στον πολιτισμό. Το εθνικό στοίχημα για έξοδο από την κρίση προϋποθέτει αύξηση επενδύσεων και εξαγωγών, σκληρή δουλειά απ’ όλους, μεγάλες θεσμικές τομές όπως απλούστευση όλων των διαδικασιών ίδρυσης, αδειοδότησης και λειτουργίας των επιχειρήσεων, ηλεκτρονική διακυβέρνηση κλπ καθώς και αποτελεσματική εποπτεία στο τραπεζικό σύστημα για τη διοχέτευση της απαραίτητης ρευστότητας στην αγορά.
Υπάρχει εκτίμηση ότι η ανεργία στο τέλος του έτους θα αγγίξει το 22%. Συμμερίζεστε αυτή την προσέγγιση και τί δράσεις θα αναπτύξει το Υπουργείο, προκειμένου να αποτρέψει ένα τέτοιο ζοφερό σενάριο;
Αποτελεί βασική προτεραιότητα μας η προσπάθεια αναχαίτισης της ανεργίας που σήμερα αγγίζει το 13,5% και αυξάνεται. Θα κινηθούμε σε τέσσερις άξονες. Υλοποιούμε 17 προγράμματα επιδότησης θέσεων εργασίας, που βρίσκονται σε εξέλιξη από τον ΟΑΕΔ, συνολικού προϋπολογισμού 2,5 δισεκ. ευρώ προς όφελος 670.000 πολιτών – τα περισσότερα χρήματα που έχουν διοχετευθεί ποτέ προς αυτή την κατεύθυνση πολιτικής στήριξης της εργασίας. Αυτά τα προγράμματα δεν αποτελούν πανάκεια. Προσφέρουν μια προσωρινή λύση μέχρι να μπει μπροστά το μηχανάκι της οικονομίας, να υπάρξει μεγαλύτερη οικονομική δραστηριότητα και μεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά έτσι ώστε, σιγά σιγά και με την συνδρομή ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, να αρχίσει πραγματικά να μειώνεται και το ποσοστό ανεργίας. Προς το παρόν τα προγράμματα υλοποιούνται με μεγάλη επιτυχία καθώς έχουν μεγάλη ανταπόκριση από μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Ήδη έχουν διατηρηθεί 240.000 θέσεις, ενώ τα προγράμματα συνεχίζονται και βελτιώνονται.
Υπάρχουν όμως περιοχές με υψηλά ποσοστά ανεργίας. Εκεί τί δράσεις αναπτύσσονται;
Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, ξεκινάμε καινούργιες πρωτοβουλίες με κεντρική τα ολοκληρωμένα τοπικά προγράμματα απασχόλησης σε περιοχές με υψηλή ανεργία. Τα προγράμματα αυτά σχεδιάζονται σε συνεργασία με τις Περιφέρειες και συμπράξεις τοπικών φορέων , έτσι ώστε να ληφθούν υπόψη και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε Περιφέρειας. Γιατί είναι η τοπική κοινωνία, οι τοπικοί φορείς, η τοπική αυτοδιοίκηση αυτοί που γνωρίζουν τα πραγματικά προβλήματα στην πραγματική τους διάσταση. Είναι αυτοί που μπορούν να μας δώσουν αξιόπιστες πληροφορίες που θα αποτελέσουν τη βάση για τον σχεδιασμό αποτελεσματικών προγραμμάτων και είναι αυτοί με τους οποίους μπορούμε να συνδιαμορφώσουμε τις πλέον αποτελεσματικές πολιτικές απασχόλησης. Για το σκοπό αυτό θα διαθέσουμε σε πρώτη φάση πάνω από 200εκ ευρώ.
Επίσης συν-διαμορφώνουμε με τους κοινωνικούς εταίρους – ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ – μια σειρά δράσεων τις οποίες και θα χρηματοδοτήσουμε, ώστε να βοηθήσουμε κυρίως τις μικρές επιχειρήσεις να αναδιαρθρώσουν τον τρόπο λειτουργίας τους, πριν φτάσουν στην έσχατη λύση της απόλυσης και του λουκέτου. Μια τέτοια δράση είναι η χρηματοδότηση υπηρεσιών (συμβουλευτική, κατάρτιση κλπ) για την προσαρμογή των ΜΜΕ στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Οι μικρές εταιρίες, από άγνοια αλλά και λόγω του υψηλού κόστους αποφεύγουν να αναζητήσουν τη συνδρομή τέτοιων ειδικών συμβουλευτικών υπηρεσιών με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν στο επιτακτικό αίτημα της αναδιάρθρωσης.
Για να χρηματοδοτηθούν αυτές οι δράσεις, πέρα από τους διαθέσιμους πόρους από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ύψους 2 δις ευρώ περίπου που αξιοποιούμε, ενεργοποιούμε μέχρι το τέλος του 2011, το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας που θα χορηγεί μικροπιστώσεις και δάνεια στις επιχειρήσεις για δράσεις κοινωνικού σκοπού ενώ έχουμε στη διάθεση μας άλλες δύο χρηματοδοτικές πηγές. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (διαθέτει 500 εκ. ευρώ ετησίως για όλη την Ευρωζώνη) το οποίο στηρίζει εργαζόμενους που έχουν απολυθεί ή πρόκειται να απολυθούν. Δυστυχώς το Ταμείο αυτό μέχρι σήμερα δεν είχε ενεργοποιηθεί. Ήδη μέχρι το τέλος του μήνα υποβάλλουμε αίτημα για τους απολυμένους της Aldi και ακολουθούν και άλλα αιτήματα. Επίσης ενεργοποιούμε δράσεις του επιχειρησιακού προγράμματος Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων, με το οποίο μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε μέτρα άμεσης ανακούφισης σε περιοχές που σημειώνονται αιφνίδιες μεταβολές στην αγορά εργασίας.
Η κρίση έχει αλλάξει ή αλλάζει και την οικονομική μας συμπεριφορά, αλλά και την κοινωνική. Πώς θα πείσετε τους πολίτες που αντιμετωπίζουν άμεσα προβλήματα με το ενοίκιο, το ηλεκτρικό, το τηλέφωνο, τις δόσεις, ότι η κρίση είναι ευκαιρία για τη δημιουργία και την ανάδειξη μιας άλλης Ελλάδας;
Η κρίση δεν αποτελεί αυτονόητα ευκαιρία, και σίγουρα οι παρενέργειές της, ταλαιπωρούν πολύ κόσμο και περισσότερο τους ασθενέστερους οικονομικά. Ίσως αποτελεί αφορμή για να συνειδητοποιήσουμε, με πολύ οδυνηρό τρόπο βέβαια, ότι το παλιό μοντέλο ανάπτυξης δεν λειτουργεί πλέον. Ήδη όμως διαφαίνονται τα πρώτα σημάδια παραγωγικής αναδιάρθρωσης. Η εγκατεστημένη ισχύς για παράδειγμα στα φωτοβολταϊκά, έχει τριπλασιαστεί. Οι εξαγωγές σιγά σιγά παρουσιάζουν ανάκαμψη. Γίνονται σημαντικές επενδύσεις στα λιμάνια της χώρας και καινοτόμες επιχειρήσεις αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους. Τα σημάδια ανάπτυξης θα είναι ορατά από το 2012. Μέχρι τότε όμως φροντίζουμε να διασφαλίσουμε στους συμπολίτες μας που περνούν στην δύσκολη φάση της ανεργίας ένα ελάχιστο επίπεδο παροχών κοινωνικής ασφάλισης και αξιοπρεπούς διαβίωσης. Συγκεκριμένα, κατανοώντας την απόλυτη ανάγκη για κάθε πολίτη να έχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, προχωρήσαμε την παροχή της βασικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε όλους τους μακροχρόνια ανέργους συμπολίτες μας και πέραν του ενός έτους ανεργίας, που ίσχυε μέχρι σήμερα για όλο το 2011. Επίσης, προχωράμε στη δημιουργία μιας κάρτας παροχών για την κάλυψη βασικών αναγκών, όπου οι δικαιούχοι θα έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες με σημαντική έκπτωση. Όπως για παράδειγμα, σε τρόφιμα, εισιτήρια στα μεταφορικά μέσα και στα έξοδα στέγασης τους. Ως δικαιούχοι αυτής της υπηρεσίας θα οριστούν οι κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.
Οι πολίτες απεγνωσμένα αναζητούν μια χαραμάδα ελπίδας και αισιοδοξίας. Θέλουν να γνωρίζουν αν οι θυσίες τους θα πιάσουν τόπο και πότε επιτέλους θα ξεπεράσουμε την κρίση. Υπάρχουν απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά;
Ειλικρινά πιστεύω ότι οι θυσίες και οι στερήσεις δεν θα πάνε χαμένες, παρ’ όλο που τα μέτρα που έχουν ληφθεί αφήνουν πληγές και δυσφορία στην ελληνική κοινωνία.Πρέπει να ανασκουμπωθούμε όμως όλοι για να στηρίξουμε την εργασία. Δε μπορεί μόνη της η κυβέρνηση να σηκώσει το βάρος της εξόδου από την κρίση. Πρέπει να δείξουν υπευθυνότητα και να αναπτύξουν πρωτοβουλίες όλοι οι κοινωνικοί εταίροι. Να κτιστούν, μέσα από το διάλογο, καινούργιες γέφυρες συνεργασίας και συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Πρέπει παράλληλα να επιταχυνθεί η απονομή της δικαιοσύνης και να δημιουργηθεί ένα στέρεο υπόβαθρο για ένα σύγχρονο κράτος, με αποτελεσματική διοίκηση και μηχανογράφηση, στην υπηρεσία του πολίτη.
Leave a Reply